کارآیی شستشوی روزانه بینی با محلول نمکی هایپرتونیک آب دریا در بیماران دچار التهاب سینوس :

تفاوتهای بین گروه های آزمایشی و شاهد در هر نقطه از مدل اندازه گیری های مکرر و نیز معنی دار بودن آماری ارزیابی گردید. داده ها به صورت مقادیر میانگین با دامنه ای از خطای استاندارد ارائه می گردند مگر آنکه دلالت دیگری وجود داشته باشد .

 

 

نتایج بررسی 

نمونه ی مورد بررسی (جدول 1) شامل 76 آزمودنی (55 زن ) بود که به صورت تصادفی به گروه های آزمایشی ( شمار: 52) و شاهد (شمار:24)تقسیم گردیدند . سن آزمودنی ها بین 19 تا 62 سال متغیر و میانگین سن 42 سال بود .69 آزمودنی (46

 (

آزمایشی و 23 شاهد) بررسی را به پایان رساندند.7 آزمودنی در ماه 1.5 یا زودتر ازآن از بررسی حذف شدند . یک پرسشنامه ی تلفنی به وسیله سه حذف شده ی آزمایشی تکمیل گردید ; که دو نفر از آن سه نفر "نداشتن وقت" را به عنوان دلیل اصلی ترک نمودن بررسی ذکر می کردند ; و آزمودنی باقی مانده دلیل خاصی را معین نکرد . هر سه آزمودنی شستشوی بینی را "سودمند"می دانستند و هیچکدامشان اثرات جانبی را معنی دار ذکر نکردند. 4 آزمودنی باقی مانده نتوانسته بودند پیگیری  شوند . 

آغازین حذف شدگان اندکی بهتر از غیر حذف شدگان  یعنی 66.8 در RSDIنمرات

 . هیچ  ( P=0.15برابر 58.1 امتیاز بود لیکن این مقدار تفاوت معنی دار نبود (

تفاوت معنی داری در آغاز بررسی بین گروه هایی که اکثر شان سفید پوست ، زن و SIA  و SF-12،RSDIدارای تحصیلات بالا بودند ، یافت نشدند (جدول 1) نمرات  

 RSDI نمرات ENT آغازین درهرگروه مشابه بودند . با وجود آنکه آزمودنی های  آغازین اندکی بدتر داشتند و بهبودیشان در طی بررسی کمی بهتر از سایر SIAو

 در برابر ENT آزمودنی های گروه های آزمایشی بود ، معهذا اثر نوع بالینی  ( مراقبت و ویزیت اولیه) از نظرآماری معنی دار نبود . بر حسب تصادف تمامی  (شمار:6) و درصد نه چندان مناسبی ازENTآزمودنی های آمده از درمانگاه های

آزمودنی های دچار سینوزیت مزمن با تقسیم بندی تصادفی در گروه آزمایشی قرار گرفتند . هیچکدام از این متغیرها معنی دار بودنی آماری نداشتند .

 یعنی :2.0±58.4RSDIآزمودنی های آزمایشی بهبود معنی داری را در نمره های

، 2.2±66.6 ، 2.2±72.4 و2.2±72.8 امتیاز را به ترتیب در آغاز ، 1.5 و3 و 6 ماه بعد ، از خود نشان دادند (جدول 2، شکل 2). با وجود آنکه تفاوت معنی دار نبود

  اولیه شان کمتر از RSDI،معهذا آزمودنی های آزمایشی که نمره ی ( P=0.08(

50 امتیاز بود با یک تغییر نمره ی متوسط 4. 4±17.8، بهترین بهبودی را داشتند و  RSDIآزمودنی های شاهد معادل آنها دارای یک تغییر متوسط نمره  

 ارتباط RSDI 2.9± 8.8 امتیاز ، بودند . حوزه های روحی (هیجانی ) و کنشی

معنی داری با تغییر نمره نداشتند ، با این حال ، دامنه و حوزه جسمانی این بررسی .(P=0.05معنی دار بود (

  آزمودنی های آزمایشی در تمامی مراحل پیگیری در قیاس با SIAنمره های

  ، نمره های گروه آزمایشی به (P<0.05آزمودنی های شاهد بهبود یافته بودند (

ترتیب 0.1±3.9 ، 0.2±3.1 ،0.2±2.7 و0.1±2.4 امتیاز در آغاز و 1.5 ، 3 ، 6 ماه بعد بودند(جدول 2 ، شکل 2).

 هیچ تفاوت معنی داری را بین گروه ها در هیچ یک از مراحل SF-12نمره ی

پیگیری نشان ندادند لیکن با گذشت 6 ماه گرایش به معنی دار بودن پیدا کردند

 

 

 ، جدول 2) .    P=0.06(

چهل و یک آزمودنی آزمایشی (93%)که پرسشنامه زمان خروج را تکمیل می کردند بهبودی را نقل کردند . اکثر آزمودنی های شاهد ( شمار : 16 ، 73%) هیچ تغییری  ،P<0.001گزارش نکردند، لیکن 18% از آنها بدتر شدن را نقل می کردند (

جدول 3) . آزمودنی های آزمایشی یک میزان متوسط 4.5%±57 بهبودی را گزارش می کردند (دامنه تغییر%0-100%)، در حالیکه آزمودنی های شاهد یک میزان متوسط

)P<0.0015.9%±7 بدتر شدن و وخامت را گزارش دادند ( دامنه تغییر 50%-80%،

آزمودنی های آزمایشی کاربرد شستشوی بینی را در 87% از روزها در طی بررسی نقل می کردند ، 31 آزمودنی کاربرد شستشوی بینی را در 91% یا تعداد بیشتری از روزها ، 13 آزمودنی در 76% تا 90% از روزها و 5 آزمودنی در 51% تا 75% روزها گزارش می کردند . فقط 3 آزمودنی از شستشوی بینی در 50% از روزها یا  و   آغازین  نسبتا خوبیSIA   و RSDIکمتر استفاده کردند و این سه آزمودنی نمرات

در قیاس با سایر آزمودنی های آزمایشی داشتند . رعایت و پذیرندگی ، پیوستگی معنی   نداشت . نرخ متوسط تکمیل بررسی در هر   SIA ویا RSDIداری با تغییرات نمرات

ارزیابی ، با هر گروهی 96% بود .

آزمودنی های آزمایشی بلوک های دو هفته ای کمتر را با احتقان بینی ، سردرد سینوسی و درد و فشار در پیشانی سپری کرده بودند و پادزیست ها و افشانه های بینی را در بلوک های کمتری مصرف کردند . ( جدول 3) .

44 آزمودنی آزمایشی پرسشهایی درباره رضایتمندی و اثرات جانبی به عمل آوردند . چهل و دو نفر اظهار داشتند که به شستشوی بنی "ادامه خواهند داد " ، 2 آزمودنی باقی مانده سودمندی کمتری در شستشوی بینی یافتند لیکن متحمل اثرات جانبی نشدند .

تمام 44 آزمودنی شستشوی بینی را به دوستان یا اعضای خانواده  که دچار مشکلات سینوسند " توصیه خواهند کرد " . ده آزمودنی ( 23%)  متحمل عوارض جانبی شدند، که 8 نفرشان تحریک بینی ، سوزش بینی ، اشک ریزش ، خون دماغ ، سردرد یا خروج ترشح از بینی را وقوع دهنده اما " غیر مهنی دار " دانستند . دو آزمودنی ، سوزش بینی ، تحریک و سردرد را" معنی دار " شناختند اما این موضوع نرخ بالای رضایتشان را تغییر نداد . 4 نفر از 10 آزمودنی که متحمل اثرات جانبی شدند ، این عوارض و اثرات جانبی را با تغییر موقت یکروز در میان روزهای درمان یا کاهش 50% غلظت نمک در محلول ، کاهش داده یا حذف کردند .

 

 

نمره ی آغازین در برابر تغییر نمره در						نمره ی آغازین		نتایج اولیه : نمرات آغازین وSF-12،RSDI وتغییرات SIA نمره ی میانگین (*) وضعیت
6 ماه	3 ماه			1.5 ماه
RSDI
1.7± 14.4 ‡			2.0±14.0†		1.2±8.2		2.0±58.4	آزمایشی
1.0±0.9			1.9±7.7		1.4±5.6		3.0±59.6	شاهد
SF-12
12.7±3.6			8.2±2.9		6.7±2.1		60.3±3.0	آزمایشی
2.2±3.5			2.9±4.0		5.4±3.9		59.3±3.9	شاهد
SIA
‡  -1.6±0.2		† -1.2±0.2			†  -0.8±0.2		3.9±0.1		آزمایشی
-0.005±0.2		-0.3±0.2			-0.02±0.21		4.1±0.2		شاهد
*) داده ها به صورت میانگین ± خطای استاندارد ارائه می شوند )
p<0.05(†) معنی دار آماری در
p<0.001  معنی دار آماری در (‡)
12)   : فرم کوتاه بررسی نتایج (پی آمدهای پزشکیSF-12 : نمایه ی ناتوانی التهاب بینی و سینوس ، RSDI ارزیابی شدت نشانه های تک فقره  : SIA

 

شاهد	آزمایشی	نتایج ثانویه ( پی آمدهای ثانویه ) نتیجه ی ثانویه
شواهد و نشانه های سینوسی ( * )
0.06±76	0.05±57	سردرد سینوسی †
0.05±82	0.05±55	درد در پیشانی  ‡
0.05±86	0.05±53	فشار در پیشانی ‡
0.05±83	0.04±67	پرخونی ( احتقان ) بینی †
0.07±69	0.05±65	ترشح بینی
مصرف دارو ( * )
0.04±19	0.02±10	پادزیست ها ( آنتی بیوتیک ها ) †
0.02±8	0.01±4	افشانه های ( اسپری ) بینی §
׀׀  QOL شواهد و نشانه های سینوسی مرتبط با  : EQ
2(9)	41(93)	بهتر‡
16(73)	3(7)	همانطور‡
4(18)	0(0)	بدتر‡
(*) داده ها به صورت درصد بلوک های دو هفته ای ± خطای استاندارد در طی بررسی ارائه می گردند .
P<0.05(†) تفاوت معنی دار آماری بین گروه ها ،
P<0.00) تفاوت معنی دار آماری بین گروه ها ،1 ‡(
P=0.06(§) نبودن تفاوت معنی دار آماری بین گروه ها ،
داده ها به صورت شمار ( درصد ) آزمودنی ها ارائه می گردند  (׀׀)
: پرسشنامه ی زمان خروج ( ترخیص ) ( آیا از زمانیکه بررسی شروع شده کیفیت زندگی شما در رابطه با EQ    : کیفیت زندگی QOLشواهد و نشانه های سینوسی بهتر شده است یا بدتر ؟ ) ،
AوBشرح شکل : وضعیت قرار دادن فنجانک بینی برای درمان شستشوی بینی
در آزمودنی های شاهد و آزمایشی صفحه یSIA  و RSDI شرح منحنی : نمرات میانگین

بحث

 

آزمایش ما از شستشوی روزانه ی بینی با محلول هایپرتونیک ، چندین یافته ی معنی )وشدتRSDI)(QOLدار پدید آورد . ما بهبودهای ثابت و معنی دار آماری را در (

   که قبلا در طی دوره های زمانیQOL) یافتیم . این امر با بهبود SIAکلی نشانه ها (

کوتاهی با بکارگیری اقدامات مختص به بیماری ، گزارش گردیده بودند ، سازگاری

  مختص به بیماری تقریبا توسعه یافته و QOL یک ابزار و شیوه ی RSDIداشت .

معتبر می باشد . " تفاوت حائز اهمیت کمینه ی بالینی " که به صورت بهبود نمره ی متوسطی تعریف می شد که برای توجیه هزینه ها و خطرات ، لازم است ، برای سینوزیت مسعجل و ثابت نشده بود . با این حال برای سایر وضعیت های بیماری ، برآورد گردیده بود . به عنوان مثال ، یک تغییر نیم امتیازی بر روی یک مقیاس 7 امتیازی لایکرت معادل است با برآورد هایی از تغییر حائز اهمیت در بیماران دچار بیماری مزمن قلبی و ریوی . دیگران هم رابطه های مشابهی را یافته اند .

  در بین آزمودنی های درمان شده به ترتیب :RSDI بررسی ما ، نمرات  در

توزیع متوسطی به میزان 6 و 15.5 امتیاز بهتر از گروه شاهد ها در ش3 و 6 ماه   ،آزمودنی های درمان شده با ترتیب توزیع متوسط 0.6 ، 0.9 SIAداشت . در مورد

و 1.6امتیاز بهتر داشتند . با قیاس و استنتاج از این یافته ها ، به نظر می رسد که این ،داده هایمانRSDIتفاوت ها از نظر بالینی معنی دار باشند . با استفاده از 10% بهبود

 به ترتیب شمار لازم برای درمان 9 ،5 و2 نفر را در 1.5 ، 3، 6 ماه نشان می دادند    ( 95% فاصله ی اعتماد در شش ماه ، 2.6 – 1.4 ) . شمار لازم برای درمان ، از نظر

 ، فراوانی نشا نه ها و مصرف دارو ، مشابه بودند . SIA

 با آنکه از نظر آماری در این آزمایش کوچک معنی دار نبود ، معهذا SF-12بهبود

 کلی مرتبط با QOLممکن است از نظر بالینی متجسم کننده ی بهبود هایی معنی دار در

سلامت ، باشد .

متخصصین بالینی غالبا از" تغییر درصد "برای محاسبه و اندازه گیری پیشرفت درمانی

استفاده می کنند . بررسی ما نخستین پژوهشی است که با استفاده از شستشوی بینی ، چنین تغییراتی را در بیماران سینوزیتی به اثبات می رساند و نیز پژوهش  ما نخستین آزمایشی است که کاهش فراوانی شواهد و نشانه ها را در طی یک دوره ی زمانی شش ماهه، نشان می دهد . آزمایش های کوتاه مدت تر بهبود هایی را در بیماران دچار شواهد و نشانه های بینی ، . . . یا سینوزیت مزمن در بزرگسالان و جامعه های اطفال ،

 

به اثبات رساندند . همانگونه که قبلا در آزمایش کوتاه نقل شد ، آزمودنی های آزمایشی    بهبود یافته شان ، مصرف پادزیست ها و افشانه QOLبه نحوی سازگار با نشانه و

های بینی را کاهش دادند .

در آزمودن های سابق ، اثرات جانبی به دقت ارزیابی نشده اند . شستشوی روزانه ی بینی با محلول هایپرتونیک ، اگر چه عموما بی خطر است ، معهذا با برخی از عوارض جانبی قلیل بالینی ، پیوستگی داشت . جالب توجه آنکه ، آزمودنی ها می توانستند با تنظیم برنامه ی شستشو یا غلظت نمک محلول از اثرات جانبی بکاهند . اثرات جانبی آنقدر پر درد سر نبودند که درمان را متوقف سازند . رعایت و پذیرندگی درمان روزانه عالی بود و قبلا گزارش نشده است . با وجود آنکه این وضع با نوعی اثر مثبت بر شواهد و نشانه های نسبتا شدید ، سازگاری داشته است ، معهذا ما معتقدیم که رعایت و   با آموزش ، مهارت بارز شستشودهی بینی ، و(high complianceپذیرندگی بالا (

پیگیری تلفنی تنگاتنگ و نزدیک، نیز مرتبط بود . یک بررسی قبلی گزارشی داشت از تلقی و مشاهده ی آزمودنی ها از نخستین شستشوی بینی ، و چندین بررسی فراهم آوردن نوعی آموزش را نقل کرده اند .

بررسی ما چندین محدودیت دارد ، این بررسی کور شده و یا کنترل شده با داروئی نبود .

کور ساختن ( بی اطلاع سازی ) آزمودنی ها نسبت به یک درمان جسمانی  ، ذاتا دشوار است . محققینی که سعی داشتند از دارونما های محلول نمکی نرمال استفاده کنند ، احتمالا بر نتایج تاثیر گذاشته اند . یکی از آزمون ها که از دارو نمای آب تازه و شیرین ( 0% نمک ) استفاده می کرد ، وقتی التهاب گوش میانی در چندین آزمودنی شاهد پدید آمد ، متوقف گردید ، همچنین محقیقین نیز کور ( بی خبر) نگه داشته نشدند و احتمالا  

مشاهده گر را ایجاد کردند .Biasتورش و کژی 

توانمندی های روش شناختی و ثبت نام این بررسی شامل تصادفی سازی موثر ، گروه شاهد متناسب شده و هم تراز ، تحلیل قصد درمان ، نرخهای پایین از دست دادن داده ها ، نرخ بالای رعایت و پذیرندگی و نرخ پائین حذف شدگی بودند .

 

توانمند ی های بالینی شامل یافته های معنی دار در زمینه ی اکثر پارامترهای ارزیابی شده ، بودند . آنچه که به خصوص شگفت انگیز می نمود کاهش مصرف پادزیست ها در گروه آزمایشی بود . این بررسی شواهدی نیرومند ارائه داشت مبنی بر اینکه شستشوی بینی درمانی ایمن ، موثر و ارزان ( ظرف مخصوص بینی 15 دلار با درمان روزانه کمتر از یک دلار درماه ) برای عارضه ی سینوس است که بیماران کاملا تعلیم دیده آن را به کار خواهند بست . با وجود آنکه ، پرسش های پیرامون طرح و پیش نویس این شیوه ( برنامه ، غلظت و تامپونه سازی ) و دلالت های تجویزی آن ، نیازمند بررسی بیشتری در یک جامعه ی آماری ا بیمارانی متنوع تر می باشد ، معهذا

 

متخصصین بالینی می توانند با اطمینان شستشوی بینی را توصیه کنند ، زیرا که امید   برای میلیونها فرد دچار بیماری  QOLمعنی داری را برای تسکین علامتی و بهبود

سینوس که غالبا گزینه های درمانی اندکی در اختیار دارند ، عرضه می دارد .

 

نتیجه گیری ها :

 

 مرتبط با عارضه QOLشستشوی روزانه بینی بامحلول نمکی هایپرتونیک ( پرتوان)،  سینوس را بهبود می بخشد ، شواهد و نشانه ها را کاهش می دهد و از مصرف داروها در بیماران دچار سینوزیت های مکرر می کاهد . پزشکان مراقبت اولیه ( پزشکان ارجاع اول ) می توانند با توصیه ی این درمان ، احساس آسودگی نمایند.

 

1- ری ان اف ، بارانیوک جی ان، ثامر ام و همکاران.

هزینه های مراقبت بهداشتی التهاب سینوس (سینوزیت) در 1996 : سهم آسم ، التهاب بینی (رینیت) و سایر اختلالات مجاری هوایی . نشریه ی آلرژی و ایمنی شناسی بالینی   1999;103:408-14

 

- مک کگ ال اف ، هیوز جی ام . گرایشهای مطرح در تجویز داروی ضد میکروبی ، 2

در میان پزشکان مطب دار در ایالات متحد ه ، نشریه انجمن پزشکی آمریکا ( جاما)

1995;273:214-9

 

3 - مراکز مهاربیماری . آمار حیاتی و بهداشتی . برآوردهای جاری ازپیمایش مصاحبه ای  بهداشت ملی ، 1994 . بتسدا ، مریلند : دپارتمان خدمات بهداشتی و انسانی ایالات  .(PHS، دایره ی بهداشت عمومی ((DHHSمتحده (

 1521-96 . PHS ، DHHSمرکز ملی آمار بهداشتی ، 1995 ،

 

4 – گلیک لیچ آر ای . متسن آر . اثر سینوزیت مزمن بر سلامت در بیماران نیازمند مراقبت گوش و حلق و بینی . جراحی گوش و حلق و بینی ، سر و گردن

1995;113:104-9

 

  کالیز ام ای ، اوسو گاتورپ  جی دی ، فایرمن پی و همکاران . سینوزیت -5

 

از مطب تا بالین بیمار : یافته های حاضر ، رهنمودهای آتی . نشریه ی آلرژی و ایمنی شناسی بالینی

1997;99:5829-47

 

دروس اچ ، ام . درمان های فرعی مداوای طبی سینوزیت . جراحی گوش و حلق و - 6

بینی ، سروگردن

1990;103:880-3

 

. چشم اندازهای درمان کمکی سینوزیت در سالهای 1990 . نشریه ی  زیگر آر، اس- 7

آلرژی و ایمنی شناسی بالینی

1992;90:478-93

 

تالبوت ای آر ، هرتی ام ، پارسونز دی اس . پاکسازی مخاطی مژکی و محلول  - 8

نمکی هایپرتونیک تامپونه.لارنگوسکوپ

1997;107:500-3

 

جی ای و همکاران . اثر دوزهای فزاینده ی  - رابینسون ام : همینگ ای ال ، رگنیس 9

محلول نمکی  هایپرتونیک بر پاکسازی مخاطی مژکی در بیماران مبتلا به بیماری فیبروکیستیک . قفسه ی سینه

1997;52:900-3

 

    هومر جی جی  ، داولی ای اس ، کاندن ال ، الجسر پی ، سود اس . اثر فزونی - 10

توان ( هیپر تونیسیته ) بر پاکسازی مخاطی مژکی بینی . بالینی گوش و حلق و بینی

2000;25:558-60

 

، انگلند آر جی ، وایلد ای دی ، هاروود جی آر جی ، استافورد   هومر جی جی-11

 محلول شستشو دهنده بر پاکسازی مخاطی مژکی . بالینی گوش و PHان دی ، اثر

حلق و بینی

1999;24:312-5

 

 

 

 

   هیتلی دی جی ، مک کانل کی ای ، کیل تی ال ، لورسون جی ای . شستشوی - 12

بینی برای تسکین شواهد و نشانه های سینوس و بینی جراحی گوش و حلق و بینی و سرو گردن

 

 13- تاموکا ال تی . مورفی سی ، دیوید سن تی ام . بررسی بالینی و بازبینی آثار منتشره ی شستشوی بینی ، لارنگوسگوپ

2000;110:1189-93

 

- تاکاریلو ام .پریخ ای ، داربی  وای ، اسکدینگ جی ، شستشودهی بینی به مثابه 14  

یک درمان ارزشمند کمکی در مداوای رینوسینوزیت مزمن – بیماری های بینی

 1999;37:29-32

 

 - باخمن گ ، هومل گ ، میشل او . اثر شستشوی بینی با محلول نمکی ایزوتونیک 15

بر بیماران دچار بیماری مزمن سینوسهای اطراف بینی ( پارانازال) . آرشیو اروپایی بیماری های گوش و حلق و بینی .

2000;257:537-41

 

 - شوسیوف د ، بی بی اچ شای پی و همکاران درمان شستشو با محلول نمکی 16

هایپرتونیک در برابر محلول نمکی نرمال در سینوزیت مزمن کودکان . نشریه ی آلرژی و ایمنی شناسی بالینی

1998;101:602-5

 

 - رابون اس جی ، ساراسواتی اس بی ، پذیرش و اثرات شستشودهی بینی در چوب 17

کاران داوطلب

پزشکی کار

1999;49:365-9

 

 - هولشتروم ام ، راسن جی ، والاندر ال . اثر شستشودهی بینی بر شواهد و نشانه 18

های بینی و فیزیولوژی در کارگران صنعت چوب . شناخت بیماری های بینی

1997;35:108-12

 

- سامانه ی پزشکی پاکسازی سینوس ، 22 آوریل 200219

 

Http://www.sinucleanse.com قابل دسترس در

 

دستیافته در 7 اکتبر 2002

ویر جی ای ، کاسینسکی ام ، کلر اس دی ، یک فرم پیمایشی کوتاه 12 قلمی  - 20

سلامت : ساخت مقیاس ها و آزمون مقدماتی قابلیت صحت و اعتبار . نشریه مراقبت پزشکی

1996;34:220-6

 

بنینجرام اس ، سنیور بی ای . تحول نمایه ی معلولیت و ناتوانی التهاب سینوس و - 21

) در بیماری های بینی RSDIبینی ( رینو سینوزیت)(

نشریه ی شناخت بیماری های بینی آمریکا

2001;15:15-20

 

 گایات جی اچ ، بمباردیر سی ، تاگول پی . سنجش کیفیت زندگی خاص بیماری در-22

 CMAJ کارآزمایی های بالینی .

1986;134:889-95

     سنیور بی ای ، گلیز سی ، بنینجر ام اس . کاربرد نمره ی ناتوانی و معلولیت - 23

) در بیماری بینی . RSDIالتهاب بینی و سینوس ( رینو سینوزیت) (

نشریه ی شناخت بیماری های بینی آمریکا

2001;15:15-20

 

دیو آر ای ، پاتریک دی ال . معنی دار بودگی اثرات درمانی : چشم انداز بالینی .  -24

 مراقبت پزشکی

1995;33:AS286-91

 

 ردلمیر دی ای ، گایات جی اچ ، گلداشتاین آر اس . ارزیابی اختلاف حائز اهمیت -25

کمینه در شواهد و نشانه ها: مقایسه ای از دو تکنیک .

نشریه همه گیری شناسی بالینی

 

سمسا جی ، چگونه باید اختلاف حائز اهمیت کمینه را برای یک شیوه ی سنجش -26

کیفیت زندگی مرتبط با سلامت ، برآورد کرد ؟

مراقبت پزشکی

2001;39:1037-8

 

 

 جشکه آر ، سینگر جی ، گایات جی اچ . اندازه گیری وضعیت سلامت : برآورد -27

 

اختلاف حائز اهمیت کمینه ی بالینی . کارآزمایی های بالینی کنترل ( شاهد )

1989;10:407-15

 

 28 - بلامی ان ، کار ای ، دوگادوس ام ، شی بی ، ولز جی . درجهت تعریفی از

" اختلاف" در اوستئوآرتریت ( التهاب استخوان و مفاصل ) .

نشریه ی روماتولوژی

2001;28:427-30

 

درد   پاول سی وی ، کلی ای ام . تعیین اختلاف معنی دار بالینی کمینه در نمره ی-29

آنالوگ قابل رویت برای کودکان .

سالنامه ی پزشکی فوریتها

2001;37:28-31

 

 تود کی اچ ، فانک جی پی . اختلاف حائز اهمیت بالینی کمینه در نمره ی درد -30

آنالوگ قابل رویت پزشک تعیین کرده

پزشکی فوریت دانشگاهی

1996;3:142-6

 

 ولز جی ای ، تاگول پی ، کراگ جی آر و همکاران . . اختلاف حائز اهمیت کمینه -31

بین بیماران مبتلا به التهاب مفصلی روماتیسمی ( روماتوئید ) : چشم انداز بیمار .

نشریه ی روماتولوژی

1993;20:557-60

 

  وندلر اچ ام ، مولر جی ، دایلر آر ، هلمز جی . شستشوی بینی با محلول نمکی -32

ایزونتروپیک برای رینو سینوزیت مزمن ،

گوش و حلق و بینی نوین